19 آوریل 2024 - ممکن است نام "Ozempic"، داروی معجزه آسا برای کاهش وزن را شنیده باشید، اما آیا می دانستید که این دارو در واقع به عنوان یک درمان جدید برای مدیریت دیابت طراحی شده است؟

این اختلال متابولیک با سطوح مداوم بالای قند خون مشخص می شود که می تواند با چالش های سلامت ثانویه، از جمله خطر بالای سکته مغزی و بیماری کلیوی همراه باشد.

قفلها و کلیدها

در دیابت نوع 2، بدن برای حفظ سطح قند خون در محدوده ی قابل قبول تلاش می کند. هر سلول در بدن به قند به عنوان منبع انرژی نیاز دارد، اما قند بیش از حد می تواند برای سلول ها سمی باشد. این تعادل باید به شدت کنترل شود و توسط یک سیستم قفل و کلید تنظیم می شود.

در تلاش بدن برای مدیریت سطح قند خون و اطمینان از دریافت مقدار مناسب انرژی، هورمون ترشح شده از پانکراس یعنی انسولین، مانند یک کلید عمل می کند. سلول ها خود را با قفل هایی می پوشانند که کاملاً به کلیدهای انسولین پاسخ می دهند تا ورود قند به سلول ها را تسهیل کنند.

متأسفانه، این سیستم قفل و کلید همیشه آنطور که انتظار می رود، عمل نمی کند. بدن ممکن است در تولید تعداد کافی کلید انسولین با مشکلاتی مواجه شود و یا قفل ها ممکن است در مقابل انسولین سرسخت و بی پاسخ شوند.

همه ی انواع دیابت در چالش سطح بالای قند خون مشترک هستند. با این حال، دیابت یک بیماری منحصر به فرد نیست و طیفی از آن وجود دارد. اگرچه دیابت به طور کلی به دو نوع اصلی، نوع 1 و نوع 2 طبقه بندی می شود، اما هر کدام به ویژه دیابت نوع 2، در انواع مختلفی از زیرگروه ها وجود دارند.

این زیرگروه ها ویژگی ها و خطرات خاص خود را دارند و به درمان ها بطور یکسان پاسخ نمی دهند.

برای ارائه خدمات بهتر به افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و دور شدن از رویکرد "یک اندازه، مناسب همه"، درک اینکه فرد به کدام زیرگروه دیابت نوع 2 مبتلا می باشد، مفید است. وقتی فردی نیاز به تزریق خون دارد، تیم پزشکی باید گروه خونی بیمار را بداند. برای دیابت هم باید همینطور باشد، تا بتوان یک برنامه ی درمانی مناسب و موثر را اجرا کرد.

این مقاله به بررسی چهار زیرگروه منحصر به فرد دیابت نوع 2 می پردازد و علل، عوارض و برخی از راه های درمانی خاص آنها را روشن می کند.

دیابت با کمبود شدید انسولین

انسولین توسط سلول های بتا که در لوزالمعده یافت می شوند، تولید می شود. در زیرگروه دیابت با کمبود شدید انسولین(SIDD)، کارخانه‌های تولید کلید یعنی سلول‌های بتا، در اعتصاب هستند. در نهایت، کلیدهای کمتری در بدن برای باز کردن قفل سلول‌ها و اجازه ورود قند از خون وجود دارد.

زیرگروه دیابت با کمبود شدید انسولین در درجه اول افراد جوان تر و لاغرتر را تحت تاثیر قرار می دهد و متأسفانه خطر بیماری چشمی و نابینایی را در میان سایر عوارض افزایش می دهد. علت اعتصاب سلول های بتا تا حد زیادی ناشناخته است، اما از آنجایی که کمبود انسولین وجود دارد، درمان اغلب شامل تزریق انسولین است.

دیابت با مقاومت شدید به انسولین

در زیرگروه دیابت با مقاومت شدید به انسولین (SIRD)، قفل ها بیش از حد تحریک می شوند و شروع به نادیده گرفتن کلیدها می کنند. در نتیجه سلول های بتا کلیدهای بیشتری را برای جبران تولید می کنند. این را می توان به عنوان سطوح بالای انسولین در خون اندازه گیری کرد که به عنوان هایپرانسولینمی نیز شناخته می شود.

این مقاومت به انسولین به ویژه در افرادی که وزن بالاتری دارند، نمایان است. در بیماران مبتلا بهSIRD  خطر عوارضی مانند بیماری کبد چرب بیشتر است. راه های درمانی زیادی برای این بیماران وجود دارد، اما در مورد یک رویکرد بهینه اتفاق نظر وجود ندارد. بیماران اغلب به دوزهای بالای انسولین نیاز دارند.

دیابت خفیف مرتبط با چاقی

دیابت خفیف مرتبط با چاقی(MOD)  یک جنبه ی متفاوت از دیابت نوع 2 را نشان می دهد که اغلب در افراد با وزن بدن بالاتر مشاهده می شود. بر خلاف زیرگروه های شدیدتر، MOD با پاسخ اندازه گیری شده تری به انسولین مشخص می شود. قفل ها "چسبنده" هستند، بنابراین برای کلید زدن در جای خود و باز کردن قفل چالش برانگیز می شوند. در حالی که MOD به وزن بدن مرتبط است، ماهیت نسبتاً کمتر شدیدMOD ، آن را از سایر زیرگروه های دیابت متمایز می کند.

برای به حداقل رساندن عوارض، درمان باید شامل حفظ یک رژیم غذایی سالم، مدیریت وزن بدن، و تا حد امکان ورزش هوازی باشد. اینجاست که می توان داروهایی مانند اوزمپیک را برای کنترل پیشرفت بیماری، تا حدی با مدیریت وزن بدن، تجویز کرد.

دیابت خفیف مرتبط با سن

دیابت خفیف مرتبط با سن (MARD) بیشتر در افراد مسن اتفاق می افتد و معمولاً در اواخر زندگی شروع می شود. با گذشت زمان، کارخانه کلیدسازی دیگر نمی تواند آنقدر کلید تولید کند و قفل ها نیز خراب می شوند. افراد مبتلا به MARD مدیریت قند خون خود را دشوار می دانند، اما معمولاً منجر به عوارض شدید نمی شود.

در میان انواع مختلف دیابت، MARD شایع ترین است.

قفل های منحصر به فرد، کلیدهای متنوع

در حالی که تلاش‌هایی برای طبقه‌بندی زیرگروه‌های دیابت انجام شده است، زیرگروه‌های جدیدی هنوز در حال شناسایی هستند که ارزیابی بالینی مناسب و برنامه‌های درمانی را به چالش می‌کشند.

در کانادا، موارد منحصر به فرد دیابت نوع 2 در کودکان بومی از شمال منیتوبا و شمال شرق اونتاریو توسط دکتر هدر دین و همکارانش در دهه های 1980 و 1990 شناسایی شد. علیرغم بدبینی اولیه جامعه علمی، که معمولاً دیابت نوع 2 را با بزرگسالان به جای کودکان مرتبط می‌دانستند، تیم‌های بالینی در شناسایی آن به عنوان یک زیرگروه متمایز از دیابت نوع 2، به نام "دیابت نوع 2 در دوران کودکی"، اصرار داشتند.

دیابت نوع 2 در دوران کودکی در سراسر کانادا در حال افزایش است، اما به طور نامتناسبی بر جوانان بومی تأثیر می گذارد. بدون شک این بیماری با آسیب بین نسلی مرتبط با استعمار در این جوامع مرتبط است. در حالی که بسیاری از عوامل به احتمال زیاد دخیل هستند، مطالعات اخیر کشف کرده اند که قرار گرفتن جنین در معرض دیابت نوع 2 در دوران بارداری، خطر ابتلای نوزاد به دیابت را در مراحل بعدی زندگی افزایش می دهد.

اذعان به این نوع متمایز از دیابت نوع 2 در جوامع اولین ملل منجر به اجرای یک برنامه اقدام سلامت مبتنی بر جامعه با هدف رسیدگی به چالش های منحصر به فرد مردم بومی در کانادا شده است. امید است که تحقیقات مشترک بین جوامع و محققان به ما در درک دیابت نوع 2 در دوران کودکی و چگونگی پیشگیری و درمان موثر آن کمک کند.

موزاییکی از شرایط

دیابت نوع 2 یک بیماری واحد نیست. این بیماری موزاییکی از شرایط است که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. از آنجایی که دیابت در هر بیمار بسیار منحصر به فرد ظاهر می شود، حتی طبقه بندی آن به زیرگروه ها تضمین کننده چگونگی پیشرفت بیماری نیست. با این حال، درک این زیرگروه ها نقطه شروع خوبی برای کمک به پزشکان برای ایجاد برنامه های شخصی برای افراد مبتلا به این بیماری است.

در حالی که جوامع بومی، خانوارهای کم درآمد و افراد مبتلا به چاقی در حال حاضر با خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 نسبت به جمعیت عمومی روبرو هستند، راه حل های مناسب ممکن است امیدی برای مدیریت بهتر ایجاد کند. این امر بر نیاز فوری به ارزیابی دقیق‌تر زیرگروه‌های دیابت برای کمک به سفارشی‌سازی استراتژی‌های درمانی و استراتژی‌های مدیریتی تأکید می‌کند. این امر باعث بهبود مراقبت برای همه بیماران، از جمله بیمارانی که از جمعیت‌های آسیب‌پذیر هستند و تحت مطالعه قرار نگرفته اند، می‌شود.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2024-04-diabetes-size-subtypes-affect-complications.html